Πρόλογος 1η Σκηνή (1-82)

Ευριπίδη Ελένη, Πρόλογος, 1η σκηνή, στ. 1-82 from Τσατσούρης Χρήστος, Γυμνάσιο Μαγούλας Δυτικής Αττικής

Κείμενο στο σχολικό βιβλίο

 Αφηγηματικός μονόλογος Ελένης 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΝΟΤΗΤΑΣ
- Ο τόπος και οι άνθρωποι (τι προσδοκίες δημιουργούν τα ονόματα: Θεοκλύμενος, Θεονόη;)
 - Η ταυτότητα της ηρωίδας (αυτοπαρουσίαση)
 - Τα βάσανα της Ελένης στο παρελθόν
- Τα βάσανα της Ελένης στο παρόν
 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗ
Η «καινή» Ελένη στην Αίγυπτο
Ο ρόλος των θεών στη μοίρα της Ελένης (η Ήρα οργίζεται με την εκλογή του Πάρη, οπότε στην Τροία στέλνει το είδωλο της Ελένης και όχι την ίδια)
Ο Πρωτέας βασιλιάς της Αιγύπτου, με παιδιά το Θεοκλύμενο και τη Θεονόη
 Ι. ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ – ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ Σκηνοθετικοί και σκηνογραφικοί δείκτες ενσωματωμένοι στο κείμενο (στοιχεία όψης) τόπος: η Αίγυπτος - τάφος Πρωτέα - η Ελένη φτάνει ικέτισσα στον τάφο - πληροφορίες για το κάστρο (παλάτι Θεοκλύμενου)
ΙΙ. ΙΔΕΕΣ
Σκεπτικισμός του Ευριπίδη: προτιμά τις ορθολογικές ερμηνείες των φαινομένων, επηρεάζεται από τις ιδέες των Σοφιστών (στοιχεία διάνοιας)
 - για τις πλημμύρες του Νείλου (=φυσική, λογική εξήγηση)
 - η λέξεις «φήμη», «τάχα», «αν είναι αλήθεια» εκφράζουν την αμφισβήτηση της ηρωίδας για τη θεϊκή καταγωγή της
 Η αντίθεση φαίνεσθαι / είναι
 - το θέμα της ομορφιάς: θεωρείται πηγή ευτυχίας που όμως φέρνει δυστυχία στην ηρωίδα
- το όνομα / το σώμα
 - Πρόφαση για την πρόκληση του Τρωικού πολέμου: η αρπαγή της «Ελένης» ≠ Αιτία του πολέμου: η απόφαση του Δία να μειώσει τον πληθυσμό των ανθρώπων και να τιμήσει τον Αχιλλέα
ΙΙΙ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ (στοιχεία ήθους)

• Το ήθος της ηρωίδας (η γνώμη των Ελλήνων για την Ελένη που ακολουθεί την εικόνα της Ελένης της παράδοσης διαφέρει από το ήθος της Ελένης σύμφωνα με τον Ευριπίδη)
  η Ελένη του Ευριπίδη - συζυγική πίστη - ομοιότητα Ελένης - Πηνελόπης (πιστές σύζυγοι/οι άνδρες για χρόνια μακριά λόγω του Τρωικού πολέμου/ μνηστήρες πιέζουν/ καθυστερούν το γάμο με τέχνασμα: αργαλειός-ικεσία)
   - ηθικός κώδικας τιμής
  η Ελένη της παράδοσης (και η γνώμη των Ελλήνων για την Ελένη)
   - άπιστη σύζυγος - αιτία του πολέμου και του θανάτου πολλών ανδρών 
•  Η τραγικότητα της ηρωίδας: μετάπτωση από την ευτυχία στη δυστυχία, η ηρωίδα θύμα των θεών, δεν ελέγχει τη μοίρα της, πιέζεται από υπέρτερες δυνάμεις 

*περιπέτειες της Ελένης στο παρελθόν:
 - οργή της Ήρας για την εκλογή του Πάρη → ο Πάρης μεταφέρει το είδωλο της Ελένης στην Τροία
- πόλεμος Ελλήνων-Τρώων εξαιτίας της Ελένης
- μεταφορά της Ελένης στην Αίγυπτο από τον Ερμή μέσα σε μια νεφέλη
* προβλήματα της Ελένης στο παρόν
- το κακό όνομα της Ελένης και το μίσος για αυτήν ανάμεσα στους Έλληνες (τη θεωρούν αιτία του πολέμου/ αιτία του θανάτου πολλών ανδρών/ άπιστη σύζυγο)
- ο Θεοκλύμενος την πιέζει για να την παντρευτεί → ικεσία Ελένης
 Αποτέλεσμα: «Τι να την κάνω τη ζωή πια;» προκαλεί στους θεατές έλεο και φόβο ≠ προφητική ρήση Ερμή: αποκατάσταση της Ελένης (προοικονομία) → ελπίδα

πηγή: Καπούτση Σύρμω, Φιλόλογος

ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ: σελίδα 22, 1η ερώτηση